[tom 8]
Gatunek rozmieszczony w całej północnej i środkowej części Europy, na południe sięgający do Pirenejów, Włoch, Jugosławii i Bułgarii, a na wschód do Kaukazu i Kazachskiej SRR. W Polsce występuje od Bałtyku aż po Tatry, ale z wielu krain brak jeszcze udokumentowanych danych o jego rozmieszczeniu. Kusak wilgociolubny, zasiedlający tereny moczarowe, szlamiste pobrzeża wód płynących i stojących, wilgotne miejsca w dołach po wybranym piasku lub glinie. Znajdowany przeważnie pod napływkami, rozkładającymi się szczątkami roślinnymi i wśród kęp trawy.