[tom 3]
Pospolity gatunek leśny, rozprzestrzeniony szeroko w Europie od północnej części Hiszpanii, środkowych Włoch, Bułgarii aż do dalekiej północy w Fennoskandii (w Norwegii do 70° szer. geogr.), wykazywany również z Kaukazu, Syberii i Japonii. Zasiedla gleby humusowe, przeważnie w lasach liściastych i mieszanych, ale również. Zamieszkuje czyste lasy świerkowe, docierając w górach do górnej granicy lasu. Spotykany przeważnie pod liśćmi, wśród mchu, pod obluźnioną korą pniaków, kłód i powalonych drzew (zwłaszcza na zimowiskach). W Polsce występuje wszędzie, w zbiorach krajowych znajdują się okazy dowodowe ze wszystkich krain.