[tom 14]
Gatunek rozmieszczony od Wysp Brytyjskich i południowych prowincji Fennoskandii przez całą Europę środkową po Hiszpanię północną, Włochy środkowe i Siedmiogród, na wschód docierający do obwodu Leningradzkiego oraz środkowego i południowego obszaru europejskiej części ZSRR, notowany również z Kaukazu, Azji Środkowej i Japonii. W Polsce rzadko poławiany, znany z nielicznych rozproszonych stanowisk w różnych częściach kraju. Rozwój larwalny odbywa w gniazdach os, głównie Vespa vulgaris L., rzadziej V. germanica Fabr. Larwy M. paradoxus (L.) pasożytują na larwach os. Postacie dojrzałe spotyka się bardzo rzadko i przeważnie pojedynczo poza obrębem gniazda w sierpniu i we wrześniu, częściej natomiast uzyskiwano chrząszcze, niekiedy w dużej liczbie osobników, z gniazd wydobytych w lipcu-sierpniu, przeważnie z ziemi, rzadziej z dziupli drzew.